Ο άνθρωπος ‘’νιώθει’’ στη σημερινή εποχή ότι ο χρόνος κυλάει
γρήγορα ή τουλάχιστον με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ ότι στο παρελθόν. Πως μπορεί
όμως να συμβεί κάτι τέτοιο όταν ανέκαθεν μια ώρα είχε εξήντα λεπτά κι ένα λεπτό
εξήντα δευτερόλεπτα;
Το φαινόμενο αυτό μας δείχνει ότι ο χρόνος είναι μια αίσθηση σχετική, που κατ’ ανάγκη έγινε μετρήσιμη, και ταυτόχρονα ότι είναι μια ψευδαίσθηση που αλλάζει ανάλογα με την ποιότητα των ερεθισμάτων. Έτσι έχουμε συνηθίσει να δηλώνουμε ότι η χαρά ‘’κρατάει’’ λίγο κι ότι οι επίπονες στιγμές διαρκούν τόσο πολύ που μοιάζουν με αιώνα.
Στη πραγματικότητα αυτό που φαίνεται να περνάει με ιλιγγιώδη ταχύτητα δεν είναι ο χρόνος
αλλά οι σκέψεις. Στη σύγχρονη εποχή ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει να διαχειριστεί περισσότερα ερεθίσματα. Οι πληροφορίες κυκλοφορούν κατά χιλιάδες μέσα σε λίγη ώρα απ όλο το πλανήτη μέσα από γυάλινες οθόνες που έχουν αντικαταστήσει τη φυσική επικοινωνία. Αντίθετα στο πρόσφατο παρελθόν υπήρχε ελάχιστος όγκος πληροφοριών που έπρεπε να διαχειριστεί και να αφομοιώσει ο εγκέφαλος μας. Οι εφημερίδες ήταν το μόνο μέσο και συνήθως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν διάβαζε παρά μόνο τους πηχυαίους τίτλους. Τηλεόραση δεν υπήρχε και το κινητό τηλέφωνο μπήκε στη ζωή μας στα τέλη της δεκαετίας του 80 και στις αρχές της δεκαετίας του 90.
Συνεπώς τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που είχαμε να αποκωδικοποιήσουμε ήταν ελάχιστα και κυρίως τα λαμβάναμε μέσα από τις διαπροσωπικές μας σχέσεις γεγονός που εν πολλοίς συνέβαινε δια ζώσης, μέσα από τη φυσική παρουσία των άλλων.
‘’Υπήρχε’’ λοιπόν περισσότερος χρόνος στο παρελθόν επειδή υπήρχαν ελάχιστα ερεθίσματα τα οποία προσλάμβανε ο εγκέφαλος με φυσικό τρόπο μέσα από γνώριμες διεργασίες, ας τις πούμε παραδοσιακές, κι έτσι η ταχύτητα επεξεργασίας κωδικοποίησης κι αρχειοθέτησης των πληροφοριών διαρκούσε ελάχιστα. Αυτό επέτρεπε στον εγκέφαλο να ‘’έχει χρόνο’’ και για άλλες λειτουργίες δίνοντας την αίσθηση στο άτομο ότι υπάρχει χρόνος για πολλές ασχολίες. Στην ουσία η διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών είναι μια έμμεση διαχείριση του χρόνου ή τουλάχιστον έτσι την αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος. Οι σκέψεις ήταν λιγότερες κι οι εικόνες που παρήγαγαν δεν γέμιζαν τον ‘’σκληρό δίσκο’’ επιτρέποντας κενό χώρο ο οποίος πρόσφερε ευκαιρία για όνειρα, όραμα, ιδέες κι έμπνευση για δημιουργία.
Σήμερα ζούμε σε μια εποχή που είναι περισσότερα τα ‘’σκουπίδια’’ των πληροφοριών από τις πραγματικά αξιόλογες πληροφορίες αν κι αυτό άπτεται μιας υποκειμενικής οπτικής αφού το ωφέλιμο για κάποιον μπορεί να είναι άχρηστο για έναν άλλον. Συνεπώς έχει μεγάλη σημασία η αξιολόγηση των πληροφοριών προτού αυτές απορροφηθούν από τα όργανα του εγκεφάλου και οδηγηθούν στο θάλαμο επεξεργασίας. Κρίνεται σκόπιμο να προσλαμβάνουμε μονάχα εκείνα που μας ενδιαφέρουν πραγματικά και να απορρίπτουμε όλα εκείνα που θα προκαλέσουν μέσα μας τη δημιουργία μιας ‘’χωματερής’’ ερεθισμάτων.
Κυρίως όμως πρέπει να μελετήσουμε καλά το ‘’Βιβλίο της Φύσης’’ πριν αφεθούμε στον ορμητικό χείμαρρο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης γιατί έτσι θα παρατηρήσουμε ότι η φύση εργάζεται ‘’αργά’’ δίχως να ενδιαφέρεται για την μέτρηση του χρόνου, ωστόσο γνωρίζει άριστα πότε έρχεται η άνοιξη και πότε ο χειμώνας. Η φύση δε γνωρίζει το άγχος που διακατέχει τον άνθρωπο στη προσπάθεια του να ‘’προλάβει’’ τα πάντα στη καθημερινότητα του επειδή η φύση ‘’γνωρίζει’’ ότι δεν υπάρχει χρόνος παρά μόνο ζωή και τη ζει απολαμβάνοντας τη στιγμή γιατί είναι η στιγμή που έχει αξία. Η φύση επιπλέον δεν ενδιαφέρεται για το κάλλος του αποτελέσματος αλλά για την ίδια την δημιουργία ενώ ο άνθρωπος προσκολλάται στο αποτέλεσμα και την αξία που θα αποκτήσει αυτό από την επιβράβευση των άλλων.
Ο άνθρωπος θα πρέπει να έρθει πιο κοντά στη φύση ή μάλλον να επιστρέψει και πάλι στη φύση όχι απορρίπτοντας τον πολιτισμό αλλά συνδυάζοντας τη σοφία εκείνης με την άνεση που παρέχει η τεχνολογία διατηρώντας το μέτρο κι αποφεύγοντας την υπερβολή σε κάθε δράση.
Η ζωή στο παρόν δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μνήμες του παρελθόντος ή όραμα για το μέλλον απλά σημαίνει ότι όλα συμβαίνουν Τώρα κι αυτό το τώρα είναι άχρονο αν μείνουμε συνειδητοί και ζωντανοί μέσα σ’ αυτό.
Η πραγματικότητα είναι αδήριτη κι η καθημερινότητα πολλές φορές σκληρή αλλά δε πρέπει να μας διαφεύγει ότι αμφότερα είναι παιδιά του παρελθόντος και των επιλογών μας κι είναι απαραίτητο-αν θέλουμε να αλλάξουν- να αλλάξουμε εμείς στο Τώρα και να δημιουργήσουμε μια νέα επόμενη στιγμή όπως τη θέλουμε.
Αν δούμε τη ζωή μας ως στιγμές που θα χαθούν για πάντα τότε θα τις αξιοποιήσουμε καλύτερα και θα δημιουργήσουμε ένα ψηφιδωτό στιγμών σαν χάντρες σε ένα πολύτιμο περιδέραιο που θα φυλάξουμε για πάντα στη ψυχή μας. Στιγμές συνειδητής ζωής όχι πικρής ούτε γλυκιάς αλλά ζωής με εμπειρίες και μαθήματα που προσφέρουν γνώση και σοφία διευρύνουν τη συνειδητότητα κι αυτό ως συνέπεια προσφέρει τον καρπό της ευδαιμονίας της μη προσκόλλησης, της ατέρμονης αποστασιοποιημένης παρατήρησης, της συμπόνιας που δε συμπάσχει και της αγάπης που προσφέρει δίχως να ζητάει, του ανθρώπου που επιθυμεί αλλά δεν προσδοκεί.
Συνεχίζεται
Το φαινόμενο αυτό μας δείχνει ότι ο χρόνος είναι μια αίσθηση σχετική, που κατ’ ανάγκη έγινε μετρήσιμη, και ταυτόχρονα ότι είναι μια ψευδαίσθηση που αλλάζει ανάλογα με την ποιότητα των ερεθισμάτων. Έτσι έχουμε συνηθίσει να δηλώνουμε ότι η χαρά ‘’κρατάει’’ λίγο κι ότι οι επίπονες στιγμές διαρκούν τόσο πολύ που μοιάζουν με αιώνα.
Στη πραγματικότητα αυτό που φαίνεται να περνάει με ιλιγγιώδη ταχύτητα δεν είναι ο χρόνος
αλλά οι σκέψεις. Στη σύγχρονη εποχή ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει να διαχειριστεί περισσότερα ερεθίσματα. Οι πληροφορίες κυκλοφορούν κατά χιλιάδες μέσα σε λίγη ώρα απ όλο το πλανήτη μέσα από γυάλινες οθόνες που έχουν αντικαταστήσει τη φυσική επικοινωνία. Αντίθετα στο πρόσφατο παρελθόν υπήρχε ελάχιστος όγκος πληροφοριών που έπρεπε να διαχειριστεί και να αφομοιώσει ο εγκέφαλος μας. Οι εφημερίδες ήταν το μόνο μέσο και συνήθως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν διάβαζε παρά μόνο τους πηχυαίους τίτλους. Τηλεόραση δεν υπήρχε και το κινητό τηλέφωνο μπήκε στη ζωή μας στα τέλη της δεκαετίας του 80 και στις αρχές της δεκαετίας του 90.
Συνεπώς τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που είχαμε να αποκωδικοποιήσουμε ήταν ελάχιστα και κυρίως τα λαμβάναμε μέσα από τις διαπροσωπικές μας σχέσεις γεγονός που εν πολλοίς συνέβαινε δια ζώσης, μέσα από τη φυσική παρουσία των άλλων.
‘’Υπήρχε’’ λοιπόν περισσότερος χρόνος στο παρελθόν επειδή υπήρχαν ελάχιστα ερεθίσματα τα οποία προσλάμβανε ο εγκέφαλος με φυσικό τρόπο μέσα από γνώριμες διεργασίες, ας τις πούμε παραδοσιακές, κι έτσι η ταχύτητα επεξεργασίας κωδικοποίησης κι αρχειοθέτησης των πληροφοριών διαρκούσε ελάχιστα. Αυτό επέτρεπε στον εγκέφαλο να ‘’έχει χρόνο’’ και για άλλες λειτουργίες δίνοντας την αίσθηση στο άτομο ότι υπάρχει χρόνος για πολλές ασχολίες. Στην ουσία η διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών είναι μια έμμεση διαχείριση του χρόνου ή τουλάχιστον έτσι την αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος. Οι σκέψεις ήταν λιγότερες κι οι εικόνες που παρήγαγαν δεν γέμιζαν τον ‘’σκληρό δίσκο’’ επιτρέποντας κενό χώρο ο οποίος πρόσφερε ευκαιρία για όνειρα, όραμα, ιδέες κι έμπνευση για δημιουργία.
Σήμερα ζούμε σε μια εποχή που είναι περισσότερα τα ‘’σκουπίδια’’ των πληροφοριών από τις πραγματικά αξιόλογες πληροφορίες αν κι αυτό άπτεται μιας υποκειμενικής οπτικής αφού το ωφέλιμο για κάποιον μπορεί να είναι άχρηστο για έναν άλλον. Συνεπώς έχει μεγάλη σημασία η αξιολόγηση των πληροφοριών προτού αυτές απορροφηθούν από τα όργανα του εγκεφάλου και οδηγηθούν στο θάλαμο επεξεργασίας. Κρίνεται σκόπιμο να προσλαμβάνουμε μονάχα εκείνα που μας ενδιαφέρουν πραγματικά και να απορρίπτουμε όλα εκείνα που θα προκαλέσουν μέσα μας τη δημιουργία μιας ‘’χωματερής’’ ερεθισμάτων.
Κυρίως όμως πρέπει να μελετήσουμε καλά το ‘’Βιβλίο της Φύσης’’ πριν αφεθούμε στον ορμητικό χείμαρρο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης γιατί έτσι θα παρατηρήσουμε ότι η φύση εργάζεται ‘’αργά’’ δίχως να ενδιαφέρεται για την μέτρηση του χρόνου, ωστόσο γνωρίζει άριστα πότε έρχεται η άνοιξη και πότε ο χειμώνας. Η φύση δε γνωρίζει το άγχος που διακατέχει τον άνθρωπο στη προσπάθεια του να ‘’προλάβει’’ τα πάντα στη καθημερινότητα του επειδή η φύση ‘’γνωρίζει’’ ότι δεν υπάρχει χρόνος παρά μόνο ζωή και τη ζει απολαμβάνοντας τη στιγμή γιατί είναι η στιγμή που έχει αξία. Η φύση επιπλέον δεν ενδιαφέρεται για το κάλλος του αποτελέσματος αλλά για την ίδια την δημιουργία ενώ ο άνθρωπος προσκολλάται στο αποτέλεσμα και την αξία που θα αποκτήσει αυτό από την επιβράβευση των άλλων.
Ο άνθρωπος θα πρέπει να έρθει πιο κοντά στη φύση ή μάλλον να επιστρέψει και πάλι στη φύση όχι απορρίπτοντας τον πολιτισμό αλλά συνδυάζοντας τη σοφία εκείνης με την άνεση που παρέχει η τεχνολογία διατηρώντας το μέτρο κι αποφεύγοντας την υπερβολή σε κάθε δράση.
Η ζωή στο παρόν δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μνήμες του παρελθόντος ή όραμα για το μέλλον απλά σημαίνει ότι όλα συμβαίνουν Τώρα κι αυτό το τώρα είναι άχρονο αν μείνουμε συνειδητοί και ζωντανοί μέσα σ’ αυτό.
Η πραγματικότητα είναι αδήριτη κι η καθημερινότητα πολλές φορές σκληρή αλλά δε πρέπει να μας διαφεύγει ότι αμφότερα είναι παιδιά του παρελθόντος και των επιλογών μας κι είναι απαραίτητο-αν θέλουμε να αλλάξουν- να αλλάξουμε εμείς στο Τώρα και να δημιουργήσουμε μια νέα επόμενη στιγμή όπως τη θέλουμε.
Αν δούμε τη ζωή μας ως στιγμές που θα χαθούν για πάντα τότε θα τις αξιοποιήσουμε καλύτερα και θα δημιουργήσουμε ένα ψηφιδωτό στιγμών σαν χάντρες σε ένα πολύτιμο περιδέραιο που θα φυλάξουμε για πάντα στη ψυχή μας. Στιγμές συνειδητής ζωής όχι πικρής ούτε γλυκιάς αλλά ζωής με εμπειρίες και μαθήματα που προσφέρουν γνώση και σοφία διευρύνουν τη συνειδητότητα κι αυτό ως συνέπεια προσφέρει τον καρπό της ευδαιμονίας της μη προσκόλλησης, της ατέρμονης αποστασιοποιημένης παρατήρησης, της συμπόνιας που δε συμπάσχει και της αγάπης που προσφέρει δίχως να ζητάει, του ανθρώπου που επιθυμεί αλλά δεν προσδοκεί.
Συνεχίζεται