Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε την
προσωπικότητα μας, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα
γι’ αυτήν.
Αν παρατηρήσουμε σχολαστικά τον εαυτό μας όπως εκφράζεται μέσα από συμπεριφορές
αλλά κι από τις σκέψεις που διαπερνούν το μυαλό μας παράγοντας ποικίλα
συναισθήματα θα διαπιστώσουμε ότι δεν είμαστε ένα ανεξάρτητο υλικό αλλά ένα
σύνθετο οικοδόμημα. Η προσωπικότητα μας μοιάζει να αποτελείται από πολλούς
μικρούς εαυτούς και το σύνηθες πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε καμία επίγνωση γι' αυτό.
Αν στοχαστούμε πάνω στη προηγούμενη
σκέψη θα μπορέσουμε να ‘’δούμε’’ ότι κάθε φορά ανάλογα με τη περίσταση η
συμπεριφορά μας εκφράζεται από μια διαφορετική πτυχή της προσωπικότητας μας.
Φυσικά όλες αυτές οι εκφάνσεις του εαυτού μας είναι δικά μας προσωπεία αλλά
γιατί δεν έχομε μια ολοκληρωμένη και σταθερή εικόνα όταν δρούμε μέσα στα
καθημερινά φαινόμενα;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να δοθεί αν πρώτα δεν ανακαλύψουμε τον
λόγο που η συμπεριφορά μας παρουσιάζει διαφοροποιήσεις. Μια πρώτη υπόθεση που
για τον καθένα είναι ξεχωριστή, είναι ότι τα εξωτερικά ερεθίσματα αγγίζουν
διαφορετικά ‘’σημεία’’ της προσωπικότητας μας. Έτσι μπορούμε να παρατηρήσουμε
ότι η προσωπικότητα μας μοιάζει με ένα μουσικό όργανο που κάθε φορά δονείται υπό
τον ήχο μιας νότας αλλά αν συνθέσουμε όλους τους ήχους που παράγονται καθώς
συν-κινούμαστε θα αφουγκραστούμε την δική μας μουσική.
Κάθε πτυχή μας παράγει ένα διαφορετικό ήχο αλλά το σύνολο , όπως μια ορχήστρα,
συνθέτει ένα κομμάτι που μπορεί να ακουστεί άλλοτε ως γλυκιά μελωδία, άλλοτε ως
βουητό ακόμη κι ως μουγκρητό κι άλλοτε ένα θλιμμένο τραγούδι, μια πένθιμη
μουσική αλλά ακόμη κι ως η άηχη φωνή της σιγής. Τίποτε από αυτά δεν είναι
κακό ακόμη κι αν εμείς το αξιολογήσουμε ως αρνητικό.
Η εργασία που έχουμε να κάνουμε σε τούτη την υπόθεση δεν είναι να αρνηθούμε
κάποιον εαυτό επειδή μέσα από την παρατήρηση διαπιστώσαμε ότι δεν μας αρέσει.
Κάθε κομμάτι μας είναι ένα δικό μας παιδί που γεννήθηκε τη στιγμή που
συνουσιάστηκε ένα περιβαλλοντικό
ερέθισμα με μια επιθυμία μας, η ποιότητα αυτής της δημιουργίας είναι
εύκολο να εκτιμηθεί αν αφουγκραστούμε το συναίσθημα που αναδύθηκε εκείνη την
ώρα. Όλο το έργο με τις πολλαπλές πτυχές του εαυτού μας συνοψίζεται σε
τέσσερεις χρόνους: Αναγνώριση, αποδοχή, συμφιλίωση, σύνθεση.
Πρώτα πρέπει να αναγνωρίσουμε όλους τους εαυτούς που εκφράζονται μέσα από μας,
σε κάθε κατάσταση ή γεγονός. Να δούμε αν, ο καθένας, ωθείται από κάποια ανάγκη
ή από μια επιθυμία. Ως ανάγκη εδώ εννοείται αυτό που αν δεν ικανοποιηθεί μέσα
μας θα προκαλέσει δυσφορία, πόνο, αγανάκτηση, ή απογοήτευση και γενικά
δυσαρμονία. Ως επιθυμία εννοείται αυτό που ναι μεν θέλουμε να βιώσουμε αλλά
αφενός έχει μια ανώτερη δόνηση, προάγει την εξέλιξη μας κι αφετέρου αν δεν
εκπληρωθεί ναι μεν θα αισθανθούμε μια πικρία ωστόσο δεν θα είναι ικανή να
κλονίσει το κέντρο ισορροπίας μας.
Κατόπιν πρέπει να αποδεχθούμε ότι όλα αυτά τα ‘’παιδιά’’ κακομαθημένα ή όχι
είναι δικά μας. Μπορεί να είναι νόθα, μπορεί να μην τα έχουμε μέχρι πρότινος
αναγνωρίσει ή να μην είχαμε την επιθυμία να γεννηθούν αλλά εν τέλει είναι
παιδιά μας κι αυτό δεν αλλάζει. Η αποδοχή δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα
διατηρήσουμε όπως είναι, αυτό είναι μια άλλη υπόθεση εργασίας που έχει ως στόχο
την αυτοβελτίωση. Για την ώρα απλώς αποδεχόμαστε το γεγονός ότι αυτά τα
δημιουργήματα υπάρχουν μέσα μας κι αποτελούν τμήματα της προσωπικότητας μας.
Επόμενο βήμα η συμφιλίωση όλων αυτών των διαφορετικών και συχνά ετερόκλητων
μορφών. Αυτό στη πράξη σημαίνει ότι μπορεί για παράδειγμα ο εργασιομανής εαυτός
να συνυπάρξει με τον ερωτευμένο εαυτό γιατί διαφορετικά μπορεί ο ένας να
καταστρέψει τον άλλο ή τέλος πάντων να λειτουργεί σε βάρος του και να προκαλεί
προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Στην ουσία αναζητούμε την ισορροπία
ανάμεσα στα μέρη του όλου μέχρι να έρθει το τελικό στάδιο που είναι η σύνθεση.
Εφόσον έχουμε εργαστεί μεθοδικά, με επαγρύπνηση, εγρήγορση, αυτοπαρατήρηση κι
επίγνωση κι έχουμε επιτελέσει το έργο των τριών πρώτων σταδίων τότε η σύνθεση
γίνεται πιο εύκολα γιατί στην ουσία αυτή η διεργασία δεν είναι τίποτε
περισσότερο από το να αντιλαμβανόμαστε την προσωπικότητα μας ως ένα ενιαίο και
λειτουργικό σύνολο που ναι μεν έχει ακόμη κάποιες κακοτεχνίες αλλά είναι
συγκροτημένο και είμαστε σε θέση να το καθοδηγήσουμε καθ’ ολοκληρία εμείς κι
όχι κάθε μέρος να οδεύει προς μια διαφορετική διαδρομή αναζητώντας τη πηγή που
θα την ξεδιψάσει αδιαφορώντας αν ένα άλλο δυσανασχετεί και προκαλείται έτσι μια
εσωτερική σύγκρουση.